s

środa, 20 listopada 2013

Tyle różnorodnych umaszczeń u kotów, a tylko dwa barwniki w ich włosach!

Tyle różnorodnych umaszczeń u kotów, a tylko dwa barwniki w ich włosach!

Jakiś czas temu wspominałem już, że doliczyłem się, iż wszystkich możliwych umaszczeń u kotów jest około 2 tysięcy. Mamy koty czarne, białe, cynamonowe, pręgowane, łaciate i wiele innych. Ogromna różnorodność. Najbardziej zadziwiające jest jednak to, że za tak wielką liczbę barw kociego futerka kryją się tylko dwa barwniki, które występują w kocich włosach! Uwierzycie w to? A jednak jest to możliwe, ponieważ o tym, jaki kolor widzimy, decyduje rozmieszczenie barwników we włosach, ich ilość, wzajemny stosunek i tak dalej.

Barwnikami, o których mowa są eumelanina i felomelanina. Pierwsza jest ciemna, czarna lub ciemnobrązowa i znajduje się w zewnętrznej warstwie włosa. Druga jasna, ruda lub jasnobrązowa i zlokalizowana jest w wewnętrznej warstwie włosa. Ich ilość we włosach, stosunek jednego do drugiego oraz rozmieszczenie daje taką właśnie różnorodność umaszczeń. Ale po kolei.

Podstawowe barwy kociego futra


Istnieje dwanaście kolorów kociego futra. To: czarny, czekoladowy, cynamonowy, bursztynowy, brzoskwiniowy, rudy, niebieski, liliowy, płowy, jasno bursztynowy, karmelowy, kremowy. Kolory czarny, czekoladowy, cynamonowy, bursztynowy, brzoskwiniowy, rudy zaliczamy do kolorów ciemnych, a kolory  niebieski, liliowy, płowy, jasno bursztynowy, karmelowy, kremowy do kolorów jasnych.

Gdy ilość barwników we wszystkich włosach jest normalna, a ich rozłożenie równomierne, kot jest jednolicie czarny. Jeśli będziemy zmniejszać ilość barwników, futro będzie stawało się coraz jaśniejsze. Najpierw czekoladowe, potem cynamonowe. Z kolei gdy barwniki we włosach o wymienionym zabarwieniu zbiją się w grudki, uzyskamy efekt dalszego rozjaśnienia: kolor czarny zmieni się w niebieski, czekoladowy w liliowy, a cynamonowy w płowy. Zatem u kotów płowych znajduje się najmniejsza ilość barwników, które dodatkowo zlepione są w grudki. Same barwniki nie zmieniają się, jedynie ich ilość i rozmieszczenie.

Z kolorami rudym i kremowym podobnie, ale tak nie do końca. Rude umaszczenie powstaje wówczas, gdy koci organizm przestaje wytwarzać eumelaniny. Pozostają jedynie felomelaniny, które nadają włosom rudą barwę. Jeśli felomelanina we włosach zlepi się w grudki, futro staje się kremowe – krem jest rozjaśnieniem rudego.

Jeśli chodzi o umaszczenia bursztynowe, brzoskwiniowe, jasno bursztynowe i karmelowe, to stanowią one jeszcze pewną zagadkę. Z tego, co jednak o nich czytałem, wynikałoby, że są one zmodyfikowanymi wersjami kolorów rudego i kremowego. Coś tam się dzieje z felomelaniną, że one postają.

A koty białe? Białe futro jest efektem całkowite wstrzymania produkcji barwników. We włosach nie ma ani felomelaniny, ani eumelaniny.

Typy umaszczeń u kotów


Istnieje siedem typów umaszczeń: umaszczenie jednolite, szylkretowe, dymne i srebrzyste, złociste, łaciate, umaszczenie tabby oraz umaszczenie point. Wszystkie wymienione wyżej podstawowe barwy mogą występować we wszystkich tych typach umaszczenia.

Z umaszczeniem jednolitym, jak łatwo się domyśleć, mamy do czynienia wówczas, gdy kot jest jednolicie ubarwiony, np. cały czarny lub kremowy, bez żadnych łatek, pręg i tym podobnych.

Umaszczenie szylkretowe powstaje wówczas, gdy w niektórych partiach ciała zostaje wstrzymana produkcja eumelaniny. Część włosów na ciele jest zatem czarna, niebieska i tak dalej, a część ruda lub kremowa. Możemy wymienić umaszczenia szylkretowe ciemnie (czarno-rude, cynamonowo-rude, itd.) i umaszczenia szylkretowe jasne (niebiesko-kremowe, liliowo-kremowe, itd.)

Umaszczenia dymne i srebrzyste są efektem częściowego wstrzymania produkcji barwników we włosach. Dokładniej mówiąc, podczas wzrostu włosa, początkowo barwniki są produkowane, ale w pewnym momencie produkcja ta ustaje, dlatego tylko górna część włosa jest zabarwiona – może być w każdym z wymienionych podstawowych kolorów. Trochę się to zaczyna komplikować, prawda?

Koty ze złocistym umaszczeniem rodzą się wówczas, gdy podczas wzrostu włosów obydwa barwniki są na początki wytwarzane normalnie. W pewnym momencie jednak wytwarzanie eumelaniny ustaje – w efekcie włos jest u podstawy rudy.

Koty łaciate, czyli częściowo białe, przychodzą na świat wtedy, gdy w niektórych partiach ciała barwniki we włosach są wytwarzane, a w innych partiach ich nie są wytwarzane. Tak powstają koty czarno-białe, cynamonowo-białe, itd.

Mianem tabby określamy cztery rodzaje umaszczenia: klasycznie pręgowane, tygrysio pręgowane, cętkowane i ticked. W ich przypadku mamy do czynienia ze wstrzymaniem produkcji eumelaniny, ale wygląda to trochę inaczej. Gdy włosy zaczynają rosnąć, eumelanina jest wytwarzana, w pewnym momencie jej produkcja zostaje wstrzymana, by po jakimś czasie znów ruszyć i tak kilka razy. W efekcie mamy umaszczenie ticked, które charakteryzuje się tym, że wszystkie włosy są poprzecznie pręgowane.

U kotów pręgowanych i cętkowanych sytuacja jest jeszcze bardziej skomplikowana, ponieważ naprzemienne wytwarzanie i hamowanie produkcji eumelaniny jest nierównomierne, dlatego na ciele kota tworzą się wzory: pręgi lub cętki.

I wreszcie umaszczenie point. W tym przypadku produkcja obydwu barwników zostaje także częściowo wstrzymana. Ma na to jednak wpływ temperatura – im wyższa, tym mniej barwika powstaje. W efekcie te partie ciała, które mają wyższą temperaturę są jaśniejsze, te zaś, które mają temperaturę niższą – ciemniejsze. Dlatego koty u umaszczeniu point mają ciało jaśniejsze, a pyszczek, uszy, ogon i łapki ciemniejsze. Miejsca ta mają niższą temperaturę.

Kombinacje barw i typów umaszczeń u kotów


Domyślacie się zapewne, że wszystkie wymienione przeze mnie podstawowe kolory kociego futra i wszystkie typy umaszczeń mogą się ze sobą łączyć w rozmaitych kombinacjach. Możemy mieć na przykład kota czarno-białego i jednocześnie pręgowanego. Albo szylkretowego point z białymi łatami. I stąd właśnie bierze się tak wielkie barwne zróżnicowane kociego rodu – możliwych kombinacji jest po prostu bardzo, bardzo dużo...

Zdjęcie: Fotolia.com

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Copyright © Szablon wykonany przez Blonparia