Dziedziczenie łaciatego umaszczenia u kotów

Obiecałem wcześniej, że napiszę o mechanizmach dziedziczenia łat u kotów. Niniejszym więc spełniam obietnicę. Najpierw jednak sprecyzujmy, o jakich umaszczeniach mówimy. Chodzi nam o typ umaszczenia, w którym na ciele kota znajdują się łaty białe, czyli futrzak jest czarno-biały albo rudo-biały i tak dalej. Taki typ umaszczenia określamy również mianem „umaszczenia z białym”.

Łaciate koty, jak wiemy, są różne, dlatego hodowcy kotów rasowych wyróżniają trzy typów łaciatości: van, arlekin, bikolor i umaszczenie z nieokreśloną ilością białego. Wspominałem już o nich wcześniej tutaj, ale może przypomnę:

Umaszczenie van – ciało białe, zabarwiony ogon, uszy plus kolorowe łatki na głowie, ewentualnie jedna lub dwie małe łatki na grzbiecie.

Umaszczenie arlekin – bieli jest mniej niż u vanów, ale białe łaty obejmują więcej niż 1/2 powierzchni ciała.

Umaszczenie bikolor – biel zajmuje zajmuje od 1/2 do 1/4 powierzchni ciała.

Umaszczenie z białym nieokreślonym – takie, którego nie da się zakwalifikować do trzech pierwszych.

Dziedziczenie umaszczeń łaciatych

Dziedziczenie umaszczeń łaciatych jest troszkę skomplikowane, ponieważ istnieje najprawdopodobniej kilka genów, które za nie odpowiadają. Przede wszystkim mamy allele S i s. Pierwszy jest dominujący i warunkuje wystąpienie białych łat na ciele kota. Drugi jest recesywny i decyduje o umaszczeniu nie-łaciatym.

Ponieważ allel S jest dominując, każdy łaciaty kot go posiada, a każdy nie-łaciaty kot go nie posiada. Łaciate kocięta mogą się zatem urodzić wyłącznie po łaciatych rodziacach.

W dziedziczeniu umaszczeń łaciatych, jak się wydaje biorą również udział inne geny, które modyfikują ilość białego futra i decydują o rozmieszczeniu białych łat na ciele. W przypadku kotów rasowych, które podlegają ścisłej selekcji hodowlanej cechy te są względnie stałe. U kotów nierasowych jednak te niezidentyfikowane geny „mogą robić sobie, co chcą”.

Dlatego nierasowe koty o łaciatym umaszczeniu są tak różnorodne. Dlatego też łaciate dzieci mogą tak skrajnie różnić się od swoich łaciatych rodziców. W przypadku kotów rasowych, kojarzą ze sobą dwa bikolory, możemy spodziewać się kociąt o umaszczeniu bikolor, kojarząc dwa arlekiny, kociąt arlekinów, itd., choć oczywiście nie zawsze tak jest.

Kojarzenie dwóch kotów o umaszczeniu typu van

Jeśli czytaliście mój wcześniejszy post o łaciatych kotach, wiecie, że koty o umaszczeniu van mają genotyp SS. Skoro tak, to dzieci dwóch vanów mogą mieć tylko genotyp SS, czyli również być vanami, co ilustruje poniższy schemat.

 

Kojarzenie dwóch kotów o umaszczeniu typu bikolor, arlekin lub z białym nieokreślonym

Przypomnę, że koty bikolor, arlekin lub z białym nieokreślonym mają genotyp Ss.  Kojarząc je między sobą, zawsze kojarzymy zwierzęta o genotypach Ss. U ich dzieci allele S i s połączą się ze sobą na trzy możliwe sposoby: SS, Ss, ss.

Jak widzimy na schemacie, statystycznie 1/4 kociąt będzie miała genotyp SS (czyli urodzi się z umaszczeniem Van), 2/4 kociąt będzie miała genotyp Ss (czyli będą to albo bikolory, albo arlekiny, albo z nieokreśloną ilością białego), 1/4 kociąt będzie miała genotyp ss (kociaki te nie będą łaciate).

Kojarzenie kota o umaszczeniu van z kotem o innym typie umaszczenia łaciatego

W tym przypadku jedno z rodziców ma genotyp SS (van), a drugie Ss (kot o innym typie łaciatości). Połowa ich dzieci będzie więc miała genotyp SS, a połowa Ss. Zatem połowa będzie vanami, a połowa kotami o innym typie umaszczenia łaciatego.

 

Kojarzenie kota łaciatego z kotem nie-łaciatym

Koty łaciate mogą mieć genotypy SS lub Ss, dlatego musimy rozważyć tu dwa przypadki. W pierwszym łączymy ze sobą vana (genotyp SS) z kotem nie-łaciatym (genotyp ss). U ich dzieci allele S i s mogą połączyć się tylko na jeden sposób. Wszystkie będą miały genotyp Ss. Wszystkie będą łaciate, ale o umaszczeniu innym niż van.

Nieco inną sytuację mamy, gdy skojarzymy ze sobą kota nie-łaciatego z bikolorem, arlekinem lub kotem z nieokreśloną ilością białego. Jak widać na poniższym schemacie, statystycznie połowa kociąt nie będzie łaciata, połowa zaś będzie arlekinami, bikolorami lub kotami z nieokreśloną ilością białego.

Zdjęcie: Fotolia.com